Harley-Davidson WLA "Liberator" 1942

 
Na 12 jaar gereden te hebben op een heerlijke FLT uit 1982 werd het toch tijd voor wat anders. Een nieuwe Harley zit er niet in en wat moet ik er eigenlijk mee dus werd er weer teruggevallen op een oude liefde, de Liberator. Ik heb er al een paar gehad en eigenlijk zijn dat de leukste harleys om mee te rijden en te hebben. De FLT vond via Marktplaats een gelukkige nieuwe eigenaresse en zij ruilde haar Lib in. Er moet nog het een en ander gebeuren maar dat hoort bij een motor van meer dan 60 jaar oud. Kijk en geniet.
 
Aan deze kant ziet alles er redelijk goed uit. De kilometerteller heeft een witte wijzerplaat en dat is niet origineel. Ook de tassen zijn niet de originele modellen maar daar lopen we nog wel tegenaan. Verder ziet de motor er compleet uit. Het niet originele luchtfilter dat te zien is op deze foto is inmiddels vervangen door een nieuwe uit Alaska. NOS noemen we dat tegenwoordig. Het munitiekistje op de voorvork is ook verwijderd.
 

De rechterkant laat goed de gietijzeren cilinderkoppen zien. Deze werden bij de vroegere (1939-1941) modellen gebruikt en hebben een lagere compressie dan de aluminium modellen. Deze gietijzeren koppen werden vaak gebruikt voor motoren met zijspan. Het zadel zit op een korte brug waardoor je nogal dicht op het stuur zit. Een langer exemplaar is welkom evenals een "Thompson" geweerhoes en tassen. De Thompson geweerhouder heb ik voorlopig van de voorvork af gehaald. Vind hem kaler toch mooier. Een gemis in het totale beeld is het gereedschapskistje, dat zit er dus niet op. Nog niet op.

 

De uitlaat heeft hier nog wat kachelzwart nodig en ook de veer van de jiffy moet even nagekeken worden. De lelijke tassen zijn inmiddels ook verkocht. De uitlaat is later toch vervangen voor een nieuwe.

 

De motor is voorzien van een achteruit versnelling maar die deed het nog niet. Waarom moet ik nog uitzoeken. Goed te zien is de ontbrekende gereedschapskist onder het zadel.

 
Beide tankdoppen zijn leuke aftermarket producten maar horen er niet op. Daar komen dus anderen voor. Links op de benzinetank hoort een hoger model en rechts op de olietank komt een platter model met sticker "OIL" er op. Een klein detail zoals de knop van de versnellingspook moet ook nog vervangen worden.
 
Mijn bedoeling was om deze motor met zoveel mogelijk originele onderdelen zo compleet mogelijk te maken zonder al te veel gaan lopen zeiken over de juiste jaartallen. Het is leuk om een originele motor te maken maar sommige mensen kunnen ook overdrijven. Er is een goed boek van Bruce Palmer (zie de boekenpagina) maar voor mij gaat dat te ver. Zo'n motor heeft veel meegemaakt in de oorlog en vooral daarna werd er echt niet gekeken of de onderdelen wel op het juiste jaartal werden gemonteerd. Verder zit er ook nogal wat verschil tussen de onderdelen omdat die vaak van verschillende toeleveranciers kwam. Monteer maar eens een uitlaat. Bij de een past hij meteen en bij de ander komt hij er haast niet onder.

 

Beide achterlichten werden even "goed" gezet want ze zaten verkeerd om. Zo'n klusje kost je dan toch een halve dag voor dat alles weer werkt. De Scabbard-holder (geweer-tas-houder) en het munitiekistje zijn allebei vervangen door echte "hard to get" dure originele exemplaren. Zie ze nog maar eens te vinden. Meteen maar een nieuwe leren scabbard er in gezet, originele zijn niet te vinden of onbetaalbaar. Leer slijt nu eenmaal en we hebben het over spullen die meer dan 60 jaar oud zijn. De motor staat ferm op zijn achterbok, ook nieuw. Ook de spiegel is een "originele kopie"!

 
De nieuwe munitiebox met verkeerde sluiting. (Komt van een Zwitsers kistje) Gelukkig ben ik geen kniesoor. Geschiedenis mag je dus zien in een motor. Verder is het interieur en het glas van de koplamp vernieuwd en ook het voorkantje van de verduisteringslamp op het voorspatbord is nu origineel. (Komt uit de States) Wat moeilijk te zien maar het voorspatbord zit in zijn juiste positie. Hij zat te laag omdat er een verkeerde koplamphouder op zat. Ook vervangen.
 
Nee hoor, er zit geen Thompson in de scabbard. Ik vond alleen de kolf op een site en heb die over laten komen uit de US. Staat wel cool zo. Stoffel, nog bedankt voor het leveren van het vernieuwde frontje van de in Parijs gevonden claxon.  De originele, verduisteringslamp, een Guide, kwam van een Liberatorfan uit Amsterdam. Let goed op als je er één wil kopen, vaak zijn het Jeep-lampen. Ook de originele tankdoppen hebben hun weg uit de US naar Utrecht gevonden. (Ebay)
 

Op de foto's helemaal bovenaan kun je zien dat het gereedschapskistje ontbreekt. Een originele is niet of moeilijk te vinden maar de vervangende zijn zeer goed nagemaakt. Je moet kenner zijn om het verschil te zien. Aan de andere kant van het frame hangt een nieuw luchtfilter. Ja, nieuw, kwam in de originele verpakking uit Alaska.
In Oktober 2005 kwam ik op Marktplaats een zijspan tegen dat "zo" naast de Liberator kon worden gezet. Na wat overwegingen, ik wilde namelijk en Ural kopen voor de bak, toch maar gaan kijken in het hoge noorden en besloten om de bak van Libratorfan PietXXX over te nemen.

 
Later heb ik er nog een zijspan aangezet.

"een span er an"

Begin 2005 zag ik op Marktplaats een zijspan te koop. De vraagprijs was fors en tegen de tijd dat ik er achter kwam dat ik toch eens moest gaan kijken was hij al verkocht. Jammer dan. Maar het idee van een zijspan beleef toch hangen en in het najaar kwam ik er weer één tegen.
 
Weer die twijfel maar toen het idee eenmaal geworteld was ben ik toch maar eens naar het noorden vertrokken om te gaan "kijken". Bij mij betekend dat meestal dat ik al besloten heb het te kopen. En inderdaad, een twee uur later was ik de nieuwe eigenaar van een Hollandia onderstel met Ural bak er op geschroefd. Voor alle twijfelaars en andere liefhebbers zal ik hier op deze pagina verslag doen over mijn bevindingen met de zijspan. Ik heb op het moment van dit schrijven nog nooit met een zijspan gereden. Wel dertig jaar geleden een paar keer in het bakkie gezeten maar dat is dan ook alles. Ik ken de verhalen dus wacht met angst en beven de eerste rit af.
 
De foto's zijn gemaakt met flitslicht en dat brengt alle stof en roestvlekken op de motor goed in beeld. Ik ben geen restaurateur maar ik sleutel graag aan motoren en als het een beetje origineel is of lijkt dan houd ik dat zo. De motor is inmiddels een lappendeken van groene kleuren aan het worden. Eigenlijk vind ik dat prachtig, dat brengt wat "leven" in een motor. Het wonderlijke is dat veel originele NOS onderdelen ook verschillend van kleur zijn. Dus als iemand beweerd de "originele"kleur te hebben dan ben ik benieuwd. Olive-Drap in al zijn varianten.
 
Wat eerst moest gebeuren was het passen van het loodzware span. Met wat krikken en ander stapelmateriaal de bak er naast gezet en na een kwartiertje sleutelen hing de bak er bijna tegenaan. Het is een vierpunt onderstel. Drie aansluitpunten pasten meteen maar het vierde en laatste was wat lastiger.
 
De achterste, en ook een kogel, was een kwestie van een paar nieuwe beugelklemmen, overigens lastig te krijgen, en een flinke plaat die tegen het frame werd gezet. Ik had wel het voordeel dat het span van een andere Liberator af was gekomen.Daarboven zit onder het zadel een beugel die stevig met twee uitlaatklemmen op het gietstuk van het frame zit geklemd. Dat ga ik waarschijnlijk nog veranderen omdat het niet zo mooi is en hij zit wat in de weg. Het gereedschapskastje gaat niet open en ook de kickstarter zit wat moeilijk. Om die laatste reden heb ik ook de rechter helft van de achterste valbeugel weggezaagd. Wel netjes op de las zodat hij weer gerepareerd kan worden.
 
Aan de voorkant, onder de olietank, zit een flinke beugel geklemd om de framebuis. De bevestiging van de valbeugel kwam wat in de weg te zitten maar met wat buigen en duwen kwam die ook weer op zijn plek.
 
De onderste bal was bij de vorige motor aan het frame gelast. Dat wilde ik niet. Aan het frame lassen vind ik niets en voor de zekerheid moet dan de hele zaak gesloopt worden. Bij oude Harleys telt: wat zit dat zit en wat loopt, laten lopen. Na een paar biertjes en overleg met motormaatje Frank bedachten we de beugel die je op de foto's kan zien. In combinatie met een klem om de framebuis en een M16 tapeind kwam het hele zaakje mooi op het frame
 
Ziedaar een Liberator met zijspan. Er is nog genoeg te doen. Zo heb ik eerst maar eens wat lampen op het zijspanspatbord gezet, geheel in Harley stijl. Kost weinig en was bij de locale sloperij te vinden. Na flink wat geworstel met de bedrading alles aan het werk gekregen en het één en ander aangepast.
 
10-2005:
Wat moet er nog gebeuren: achterklep nieuw in de verf zetten. Een groot aantal kleine aangeroeste plekjes bijwerken en de veerrubbers vernieuwen. Daar heb ik al adressen voor maar moet er nog even achteraan.
 
12-2005:
Na een oproep op Marktplaats kwamen er veel reacties los over een nieuw stoeltje in het span. De leukste oplossing leek een stoel uit een heftruck. Die zijn geveerd. Na wat weken zoeken, een nieuwe kost meer dan 350 euro, kon ik er nergens één vinden. Althans voor een schappelijke prijs. Een andere tip was een link naar een boerenbedrijf ergens in het voormalige Oost Duitsland. Ik stuurde ze een mail met het verzoek om informatie. Twee weken later werd er een grote doos bezorgd met een rugleuning en zitting. Totale kosten 77 euro. Nou, daar heb ik dan toch een originele en passende zetel voor gekregen.
 
Verder heb ik de bedrading nu netjes aangelegd zodat het niet meer overal te zien is. Achter het enorme oliefilter heb ik een klein metalen doosje, dat waterdicht geschroefd kan worden, gemonteerd waarin alle draden van het zijspan en de achterlichten samenkomen. Is nog niet te zien op de foto. Wat rest is veel cosmetisch werk.
 
Januari 2006
Na vele telefoontjes en adviezen kon ik nergens de rubber ringen vinden waarmee de zijspanbak is afgeveerd op het frame. Het zijn vier pakketten van drie in elkaar passende rubber bandringen. Informatie bij een rubberfabriek leverde het advies op ze te laten maken maar het minimum aantal was toch wel 100 stuks. Zoveel Hollandia zijspannen zullen er niet meer zijn. Ten einde raad belde ik Kees Roozenboom van Motormechanica in Nieuwegein en hij kende het probleem. Zijn advies: laat passende stalen veren maken. Dat ik daar zelf niet op gekomen ben.
 
Gelukkig zit er toen in Utrecht een ouderwetse verenmakerij. Daar maken ze alle maten veren die je maar nodig hebt, ook in kleine aantallen. Na montage van de 12 nieuwe veren is dit probleem ook weer uit de wereld en de bak veert zoals hij nog nooit geveerd heeft. Kosten: 20 euro. Foto hieronder kun je zien hoe ze gemonteerd zijn.Zo, en dan nog wat buitenopnames. Klaar voor een zomer lang plofplezier.
 
Eind goed al goed.
 
In december 2006 ontdekte ik dat mijn garages hopeloos waren volgelopen met "projecten". Overal waar ik keek stond wel een motor of brommer waar nog "iets" aan gedaan moest worden. Ik had er ineens genoeg van en zette de Liberator op Marktplaats. Na een paar weken het gebruikelijke gezeur te hebben ondergaan ben ik maar eens gaan shoppen bij wat Harley-dealers. In Veghel vond ik een dealer die drie Harley's wilde inruilen.
 
Op naar een nieuw avontuur en spijt kwam later.
 
13 juni 2013: Zeer regelmatig nemen er nog mensen contact op hoe ik dat nu met die veren heb gedaan. De veren heb ik laten maken bij een Utrechtse verenfabriek maar die zijn inmiddels weg. De maten zijn: dikte draad= 2,2 mm, Dikte veer = 15 mm en de lengte van het gedraaide deel, dus zonder de ogen = 89 mm. Hopelijk heb je hier iets aan.  
 
 Uiteindelijk is de motor weer ingeruild voor een prachtige DUECE.
copyright on all pages: Ben van Helden (c)